Chuyển Đổi Số Trong Y Tế: Khái niệm, Ứng Dụng & Xu Hướng

Chuyển đổi số trong y tế – Healthcare, đang thúc đẩy cải tiến và đổi mới lớn trong ngành chăm sóc sức khỏe bằng cách áp dụng các giải pháp công nghệ tiên tiến, các tổ chức chăm sóc sức khỏe có thể cải thiện đáng kể trải nghiệm của người bệnh, nhân viên, tăng cường hiệu quả chăm sóc bệnh nhân, đồng thời cho phép chẩn đoán tốt hơn và nhanh hơn.

Trong bài viết này, hãy cùng Savvycom tìm hiểu sâu hơn về chuyển đổi số trong ngành y tế, những công nghệ hiện đang được áp dụng và các xu hướng trong tương lai. 

I. Chuyển đổi số trong y tế là gì?

Trong lĩnh vực y tế, thuật ngữ chuyển đổi kỹ thuật số được hiểu là khi một tổ chức y tế sử dụng các công nghệ và giải pháp kỹ thuật số để cải thiện trải nghiệm của bệnh nhân, hợp lý hóa các hoạt động và giúp dịch vụ chăm sóc bệnh nhân theo yêu cầu dễ tiếp cận và tiết kiệm hơn.

Những tiến bộ công nghệ như hồ sơ sức khỏe điện tử, tư vấn trực tuyến, y tế từ xa, SaMD (Phần mềm dưới dạng thiết bị y tế) và thiết bị y tế hỗ trợ AI đều là những ví dụ về số hóa trong ngành chăm sóc sức khỏe.

Những công nghệ này định hình lại hoàn toàn cách bệnh nhân kết nối với các chuyên gia y tế, cách thông tin của họ được phân chia giữa các bên cung cấp dịch vụ và cách các lựa chọn về kế hoạch điều trị của họ được đưa ra.

Tại Việt Nam, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào y tế đóng góp một phần không nhỏ vào thành công trong việc kiểm soát tốt dịch bệnh cũng như phát triển các hoạt động kinh tế – xã hội, phục vụ cho công tác phòng, chống dịch bệnh COVID-19, có thể kể đến một số ứng dụng như: quản lý khai báo y tế, xét nghiệm, quản lý ca bệnh, quản lý điều trị bệnh nhân COVID-19, quản lý oxy y tế…;

Bên cạnh đó, việc chuyển đổi số trong y tế tại Việt Nam cũng còn một số tồn tại, khó khăn, vướng mắc cần được giải quyết như: nhiều địa phương, đơn vị chưa thực sự quan tâm đến việc đẩy mạnh ứng dụng CNTT và chuyển đổi số y tế; Nguồn nhân lực và hạ tầng CNTT tại các đơn vị còn thiếu và yếu do thiếu cơ chế tài chính, nguồn lực đầu tư cho chuyển đổi số y tế; 

Số lượng các cơ sở khám chữa bệnh triển khai bệnh án điện tử theo Thông tư số 46/2018/TT-BYT còn rất hạn chế, mới có 37 cơ sở trên toàn quốc, con số này rất khiêm tốn so với mục tiêu và lộ trình đặt ra, bên cạnh đó Thông tư 46/2018/TT-BYT hiện còn những quy định không còn phù hợp với thực tiễn; 

Số lượng cơ sở khám, chữa bệnh triển khai y tế từ xa đang ngày càng phổ biến, tuy nhiên hiệu quả triển khai còn chưa rõ ràng khi vướng mắc về cơ chế tài chính và các quy định có liên quan của pháp luật về khám chữa bệnh.

II. Ứng dụng chuyển đổi số trong y tế

1. Tự động hóa

Tự động hóa có lẽ là ứng dụng quan trọng nhất cho lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, đặc biệt trong sản xuất thuốc – quy trình liên quan tới an toàn sản xuất. Công nghệ này cho phép kiểm tra vật liệu rất chính xác và chi tiết. Các thuật toán tự động hóa có thể hữu ích cho các nghiên cứu vi sinh khi chúng có thể nâng cao hiệu quả nghiên cứu, phân tích và đánh giá mẫu vật đồng thời cải thiện kết quả của nghiên cứu trong phòng thí nghiệm.

Lợi thế mà công nghệ tự động hóa mang lại cho các dịch vụ chăm sóc sức khỏe là vô cùng lớn. Tự động hóa cho phép nhân viên giảm thiểu thủ tục giấy tờ đồng thời giảm thiểu sai sót của con người và tối đa hóa năng suất làm việc giữa các bộ phận.

Đối với các bác sĩ, họ có nhiều thời gian hơn tại nơi làm việc để giao tiếp với bệnh nhân và cung cấp dịch vụ chăm sóc tốt hơn và phù hợp với từng cá nhân. Ngoài ra, tự động hóa cho phép họ chăm sóc các nhóm bệnh nhân lớn hơn có nhu cầu tương tự và tiết kiệm thời gian cho cách tiếp cận cá nhân hóa. Những bệnh nhân đó cũng có thể nhận được lời nhắc tự động cho các cuộc hẹn để đảm bảo họ sẽ có mặt theo lịch đã hẹn.

2. Giải pháp chăm sóc sức khỏe theo yêu cầu

Trong thập kỷ qua, xã hội đã thay đổi với tốc độ cực kỳ nhanh, điều này thúc đẩy các tổ chức phải bắt kịp các công nghệ tiên tiến, đặc biệt là những công nghệ trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Thay vì gắn bó với một công ty, các chuyên gia có thể làm việc cho nhiều cơ sở y tế cùng một lúc.

Với mục đích này, công ty Nomad Health đã ra mắt một nền tảng liên kết trực tiếp các bác sĩ với các đơn vị chăm sóc sức khỏe để hỗ trợ họ làm việc trong thời gian ngắn.

Nền tảng cho phép các bác sĩ cung cấp dịch vụ y tế “theo yêu cầu” cho bệnh nhân và chỉ khi nó phù hợp với chuyên môn, kinh nghiệm và lịch trình làm việc của họ. Do đó, các bác sĩ trở nên linh hoạt hơn trong việc cung cấp các dịch vụ y tế và có thể thích ứng hiệu quả với nhu cầu ngày càng tăng của bệnh nhân.

3. Xe cứu thương được kết nối

Xe cứu thương được kết nối đóng vai trò là trợ lý cho các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe khi xe này thu thập và chuyển tất cả dữ liệu quan trọng của bệnh nhân có thể thu thập được thông qua thiết bị đeo, cảm biến và camera HD rồi gửi đến bệnh viện trong khi bệnh nhân được chuyển đến khoa cần thiết.

Ngay cả trước khi bệnh nhân đến bệnh viện, các bác sĩ đã có tất cả dữ liệu cần thiết giúp họ thực hiện các thủ tục cần thiết nhanh hơn và hiệu quả hơn mà không làm mất thời gian vô giá. Trong một số trường hợp cụ thể, các bác sĩ cũng có thể hướng dẫn nhân viên y tế thực hiện một số quy trình nhất định với sự trợ giúp của công nghệ xe cứu thương được kết nối.

4. Thăm khám từ xa

Một trong những thay đổi đáng chú ý nhất trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe là sự gia tăng số lần khám bác sĩ ảo. Nó cho phép gặp gỡ các chuyên gia vào thời gian thoải mái nhất và từ hầu hết mọi nơi, tiết kiệm thời gian và chi phí hơn nhiều so với việc đến bệnh viện trực tiếp.

Dựa trên nghiên cứu, khoảng 83% bệnh nhân được khảo sát đã sẵn sàng sử dụng dịch vụ y tế từ xa, điều này càng trở nên phổ biến hơn sau khi đại dịch COVID-19 bùng phát vào năm 2020.

5. Cổng thông tin bệnh nhân

Một xu hướng tuyệt vời khác trong chuyển đổi số y tế là tạo ra các nền tảng chăm sóc sức khỏe cụ thể, nơi bệnh nhân có thể:

• Xem lại hồ sơ sức khỏe của họ
• Kiểm tra đơn thuốc
• Đặt lịch hẹn với các chuyên gia
• Yêu cầu tư vấn hoặc nhận thêm thông tin từ bác sĩ của họ
• Nhận kết quả xét nghiệm
• Chia sẻ dữ liệu sức khỏe của họ với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe

Và đó chỉ là một số tùy chọn có sẵn trên nền tảng chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhân. Đồng thời, hệ thống này cho phép truy cập hồ sơ sức khỏe điện tử nhanh chóng, thuận tiện hơn và giảm đáng kể gánh nặng cho nhân viên y tế.

Tuy nhiên, sự đổi mới kỹ thuật số này trong chăm sóc sức khỏe vẫn đang trong giai đoạn đầu sử dụng. Theo các cuộc khảo sát bệnh nhân, hơn 40% người tham gia nói rằng các hệ thống này vẫn còn quá khó hiểu và các tính năng giao diện của chúng rất khó diễn giải và sử dụng.

6. Theo dõi sức khỏe với các thiết bị đeo

Hiện nay, mọi người đã ý thức hơn về sức khỏe của mình: họ không đi khám bác sĩ khi bị ốm, thay vào đó, họ luôn tìm kiếm những cách hiệu quả nhưng thuận tiện để theo dõi các chỉ số sức khỏe của mình.

Về cơ bản, đó là lý do chính khiến doanh số bán các thiết bị y tế có thể đeo được tăng mạnh. Việc chuyển đổi kỹ thuật số trong chăm sóc sức khỏe cho phép theo dõi các chỉ số sức khỏe khác nhau và cung cấp dữ liệu sức khỏe chính xác trong thời gian thực. Một số loại thiết bị y tế phổ biến bao gồm:

• Thiết bị theo dõi nhịp tim
• Theo dõi luyện tập (thời lượng, loại hoạt động, khoảng cách, lượng calo bị đốt cháy, v.v.)
• Thiết bị theo dõi qua mồ hôi (để theo dõi lượng đường trong máu – một thói quen thiết yếu của bệnh nhân tiểu đường)
• Thiết bị đo oxy (để theo dõi lượng oxy mang trong máu – được sử dụng cho bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, hen suyễn, các trường hợp nghiêm trọng của COVID-19 và các bệnh về đường hô hấp khác)

7. Phân tích lịch sử bệnh

Ngày nay, ngày càng có nhiều công cụ phân tích tiền sử bệnh tật của bệnh nhân để đưa ra khuyến nghị cho bác sĩ về kết quả điều trị. Một ví dụ về giải pháp như vậy là công ty BostonGene. Thuật toán của BostonGene tiến hành phân tích sâu về các tình trạng trước đây của bệnh nhân và đưa ra một kế hoạch điều trị được cá nhân hóa có khả năng cho là kết quả tốt nhất.

Ngoài ra, các công cụ này cũng liệt kê và ghi lại chi tiết tiểu sử bệnh của cả gia đình người bệnh, để từ đó có thể tránh và theo dõi các bệnh di truyền, hoặc truyễn nhiễm.

8. Tổng hợp dữ liệu

Trong khi cổng thông tin bệnh nhân giúp thu thập dữ liệu về bệnh nhân, nhiều bệnh viện cũng đang nghiên cứu tổng hợp dữ liệu phụ trợ. Hiện tại, các phòng khám và bệnh viện có dữ liệu đến từ nhiều nguồn khác nhau như hồ sơ sức khỏe điện tử, kết quả xét nghiệm, yêu cầu bảo hiểm, thiết bị y tế, hình ảnh, v.v. Với tất cả các nguồn này, có thể bỏ qua dữ liệu lịch sử y tế quan trọng của bệnh nhân.

Tổng hợp dữ liệu cho phép đưa ra các quyết định chăm sóc bệnh nhân nhanh chóng và sáng suốt mà không phải lo lắng về việc thiếu thông tin quan trọng. Vì vậy, về cơ bản, sự đổi mới kỹ thuật số này trong chăm sóc sức khỏe giúp tăng cường chăm sóc bệnh nhân đồng thời giảm chi phí.

III. Các xu hướng công nghệ hàng đầu trong lĩnh vực y tế

Công nghệ kỹ thuật số đã trở thành tương lai của ngành chăm sóc sức khỏe và đang cách mạng hóa việc thực hành y học. Họ đã cải thiện đáng kể hiệu quả hoạt động đối với các nguyên tắc xem xét y tế.

Dưới đây được đề cập là một số xu hướng dịch vụ y tế chuyển đổi kỹ thuật số đã ra đời cùng với sự ra đời của việc các tổ chức và công ty khởi nghiệp y tế kỹ thuật số áp dụng công nghệ nhiều hơn.

1. Thăm khám theo nhu cầu

Xu hướng phát triển ứng dụng di động chăm sóc sức khỏe đang bước vào kỷ nguyên đổi mới kỹ thuật số khi bệnh nhân bắt đầu tìm kiếm dịch vụ chăm sóc sức khỏe theo yêu cầu, nhờ sự tiện lợi của điện thoại thông minh. Và xu hướng này không chỉ lấy người dùng làm trung tâm. Các thương hiệu như Nomad Health cũng giúp các bác sĩ dễ dàng cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe theo yêu cầu cho bệnh nhân tùy theo chuyên môn và sự sẵn có của họ.

2. Dữ liệu lớn (Big data)

Ngành chăm sóc sức khỏe toàn cầu phải xử lý hàng triệu dữ liệu mỗi giờ. Thị trường chăm sóc sức khỏe số được thiết lập để phát triển nhanh chóng bằng cách sử dụng dữ liệu lớn. Dữ liệu lớn, với khả năng chuyển đổi dữ liệu có cấu trúc và phi cấu trúc thành các kết quả có ý nghĩa, có thể mang lại rất nhiều lợi ích như:

• Tỷ lệ sai sót về thuốc thấp hơn – một phần mềm dựa trên dữ liệu lớn có thể phát hiện ra sự không nhất quán giữa sức khỏe của bệnh nhân và đơn thuốc được đưa ra cho họ. Sau đó, họ có thể cảnh báo cho các chuyên gia y tế và bệnh nhân khi có sai sót về thuốc.
• Nắm bắt chính xác tình trạng nhân sự – Thông qua phân tích dự đoán, dữ liệu lớn có thể lấy thông tin về bệnh viện xung quanh tỷ lệ nhập viện ước tính. Đổi lại, điều này có thể giúp các cơ sở phân bổ nhân viên cần thiết để đối phó với bệnh nhân.
• Lập kế hoạch chiến lược được thông báo – Dữ liệu lớn cho phép các chuyên gia chăm sóc sức khỏe phân tích kết quả kiểm tra của bệnh nhân trong các nhóm nhân khẩu học khác nhau. Họ cũng có thể tìm ra các yếu tố ngăn cản mọi người tham gia điều trị. Tất cả những dữ liệu chăm sóc sức khỏe này có thể được sử dụng thêm để hoạch định các chiến lược sáng suốt.

3. Điều trị sử dụng công nghệ thực tế ảo (VR)

Thực tế ảo đã phát triển để trở thành một phần vốn có của hệ sinh thái chăm sóc sức khỏe kỹ thuật số. Ở những quốc gia đang phải vật lộn với những nguy cơ của cuộc khủng hoảng ma túy, thực tế ảo Virtual Reality đã được coi là thành công trong việc điều trị những người bị đau mãn tính. Trên thực tế, nó không chỉ là cơn đau mãn tính, công nghệ này còn được sử dụng để điều trị PTSD, căng thẳng và đột quỵ.

Trên thực tế, người dân và bác sĩ cũng đã có thói quen sử dụng mô phỏng VR để trau dồi kỹ năng hoặc lập kế hoạch cho các ca phẫu thuật phức tạp. Từ bác sĩ đến dược sĩ, tất cả mọi người đang đặt cược vào thực tế ảo để được chăm sóc và điều trị y tế tốt hơn. Đây là một trong những lý do khiến thị trường AR/VR toàn cầu sẵn sàng đạt 5,1 tỷ USD vào năm 2025.

4. Internet kết nối vạn vật (IoT)

Việc triển khai IoT trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe đang phát triển nhanh chóng. Mặc dù IoT y tế có vẻ phức tạp và chứa nhiều giải pháp, nhưng các trường hợp sử dụng có thể được xây dựng xung quanh một số chức năng cốt lõi, từ các giải pháp theo dõi đơn giản đến tự động hóa phức tạp.

Đổi lại, các chức năng này có thể đóng vai trò là trụ cột chính của một bệnh viện thông minh: chất lượng lâm sàng xuất sắc, dịch vụ chăm sóc lấy bệnh nhân làm trung tâm và hiệu quả hoạt động.

5. Công nghệ giọng nói

Tất cả các công nghệ nhằm giảm khối lượng công việc của bác sĩ chắc chắn sẽ nhận được sự quan tâm của họ ngày nay và trong những năm tới. Công nghệ giọng nói là một trong những công nghệ phát triển phần mềm chăm sóc sức khỏe đó. Nó có khả năng giảm bớt khối lượng công việc của bác sĩ bằng cách đảm nhận các nhiệm vụ hành chính thông thường.

6. Trí tuệ nhân tạo (AI)

Trí tuệ nhân tạo là một trong những xu hướng quan trọng nhất thúc đẩy quá trình chuyển đổi kỹ thuật số trong ngành chăm sóc sức khỏe. AI đang được áp dụng trong chăm sóc sức khỏe để khám phá thuốc, hình ảnh y tế, y học chính xác, v.v. Ví dụ, trong Ung thư học, AI có thể phân tích hàng nghìn hình ảnh bệnh lý của các loại ung thư khác nhau và đề xuất cách kết hợp thuốc chống ung thư tốt nhất có thể.

Ngoài ra, AI có thể được sử dụng trong trợ lý ảo và chatbot để nâng cao trải nghiệm của bệnh nhân và nâng cao hiệu quả của các cơ sở chăm sóc sức khỏe. Chẳng hạn, những người máy như Moxi được thiết kế để hỗ trợ các y tá thực hiện các công việc thường ngày.

7. Thăm khám từ xa

Thăm khám từ xa đang thay đổi cách bệnh nhân tương tác với các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Một số công nghệ có tác động mạnh nhất trong telehealth là ứng dụng y tế từ xa, sức khỏe di động (mHealth), hội nghị truyền hình, theo dõi bệnh nhân từ xa, v.v.

Việc sử dụng chăm sóc sức khỏe từ xa đã tăng vọt trong thời kỳ đại dịch vì công nghệ này giúp loại bỏ những người tiếp xúc không mong muốn đồng thời cho phép bệnh nhân kiểm soát tình trạng của họ. Việc thăm khám từ xa cũng có thể được kết hợp với các thiết bị IoT và thiết bị đeo được để quản lý hiệu quả những bệnh nhân có nguy cơ cao bằng cách theo dõi dữ liệu hoạt động của họ.

Kết Luận

Số hóa dịch vụ chăm sóc sức khỏe, như bạn đã nghĩ cho đến thời điểm này, là sự tích hợp công nghệ với các hệ thống chăm sóc sức khỏe để mang lại trải nghiệm tốt hơn cho bệnh nhân và nâng cao hiệu quả của các chuyên gia chăm sóc sức khỏe. Kết quả cuối cùng là rất triệt để và phá vỡ.

Tuy nhiên, quá trình số hóa trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe này không chỉ là về công nghệ và lợi ích của việc chuyển đổi kỹ thuật số trong thị trường chăm sóc sức khỏe. Quá trình chuyển đổi kỹ thuật số chăm sóc sức khỏe hiệu quả đòi hỏi phải có sự thay đổi về văn hóa bao gồm việc triển khai các mô hình kinh doanh mới, cách suy nghĩ mới và minh bạch về giá trị mà bạn muốn cung cấp cho người dùng.