Lập Trình Front-End Là Gì? Những Điều Bạn Cần Biết Về Front-End

Ngày nay, chúng ta hẳn đã bắt gặp thuật ngữ “Front-end” (frontend) trong nhiều khoảnh khắc tiếp cận với các loại công nghệ hay trong những cuộc trao đổi chuyên môn. Khi các nhà kinh tế, tập đoàn đang không ngừng tìm cách cải thiện trải nghiệm người dùng (UX) và giao diện người dùng (UI) bởi đây là hai yếu tố thu hút khách hàng tới các sản phẩm, vai trò của các lập trình viên front end cũng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Nếu không có những lập trình viên front end, chúng ta sẽ chỉ thấy các giao diện web toàn những đoạn mã phức tạp. Người dùng có thể sử dụng website dễ dàng là nhờ sự “phiên dịch” và chỉnh sửa từ đội ngũ này. Tất cả những thông tin mọi người tiếp cận hàng ngày trên Google, Canva, Facebook đều là thành quả truyền lại từ sự phối hợp khăng khít giữa nhóm frontend và backend. 

Website của các tên tuổi công nghệ hàng đầu như Google, Amazon, Facebook hay Netflix, có thể nhận thấy một đặc điểm chung là sự thân thiện trong cách bài trí nội dung

1. Front-end là gì

Khái niệm lập trình web frontend liên quan đến tất cả những phạm trù giao diện mà khách hàng thấy trong quá trình sử dụng sản phẩm. Khi đó các đoạn code của những kỹ sư backend được biến đổi thành hình ảnh trực quan, dễ hiểu.

Ắt hẳn nhiều người trong số chúng ta từng nhớ về những năm 2000 – thời kỳ của những website, blog, tạp chí online với giao diện cồng kềnh chất chứa nhiều loại nội dung trên cùng một màn hình hiển thị. Ngày nay, với sự xuất hiện của nhiều kỹ thuật lập trình cùng các ngôn ngữ như HTML, CSS, giao diện web đã được cải thiện đáng kể, càng ngày lứa tuổi tiếp cận máy tính đang có xu hướng trẻ hóa hơn. Tất cả là nhờ những cải tiến trong công nghệ liên quan đến lập trình front-end. 

2. Công việc của những kỹ sư Front-end

Lướt trên những ứng dụng, website của các tên tuổi công nghệ hàng đầu như Google, Amazon, Facebook hay Netflix, có thể nhận thấy một đặc điểm chung là sự thân thiện trong cách bài trí nội dung, những tính năng được sắp xếp theo trình tự rất logic giúp người dùng định hướng được theo đúng ý muốn của mình. 

Mọi yếu tố liên quan đến UI/UX này đều do đội ngũ frontend đảm nhiệm, trong từng hiển thị nhỏ nhất như menu, thanh kéo, v.v.. Họ phối hợp cùng đội backend và nhóm full-stack để đơn giản hóa giao diện, cấu trúc web. Vai trò của những nhân sự này là không thể tách rời.

Ở các công ty có vị trí phát triển web theo yêu cầu không cụ thể hoặc linh hoạt thì có thể coi trách nhiệm của những kỹ sư frontend sẽ được liệt kê như sau:

• Phát triển giao diện UI/UX
• Xây dựng và tái sử dụng tài nguyên liên quan đến code, front-end cho các ứng dụng trong tương lai
• Đánh giá, phân tích chất lượng của thiết kế UI/UX qua các mô hình thử nghiệm
• Tối ưu hóa website, tập trung vào các yếu tố tiện lợi hoặc tốc độ
• Tổng hợp phản hồi của người dùng, đảm bảo rằng các tính năng, thiết kế đều đã được kiểm chứng trước khi trao về phía backend
• Phối hợp với đội ngũ full-stack và các cổ đông khác để hoàn thiện thiết kế UI/UX

HTML là nền tảng của website, loại ngôn ngữ dùng để mô tả và đánh dấu nội dung để những hiển thị trên màn hình sẽ chính xác như dụng ý thiết kế.

3. Các công cụ cho lập trình Front-end

Những lập trình viên front-end sử dụng nhiều công cụ thiết kế web để biến dữ liệu được mã hóa thành những hiển thị thân thiện với người dùng. Một số cái tên phổ biến là HyperText Markup Language (HTML), Cascading Style Sheets (CSS) và JavaScript. Nội dung dưới đây sẽ đề cập rõ hơn về các ngôn ngữ này. 

• HTML

HTML là nền tảng của website, loại ngôn ngữ dùng để mô tả và đánh dấu nội dung để những hiển thị trên màn hình sẽ chính xác như dụng ý thiết kế. Ví dụ, một hình ảnh trên blog sẽ xuất hiện dưới dạng code HTML là <img> để trình duyệt nhận biết rằng cần đăng ảnh.

• CSS

CSS được coi là một bộ nguyên lý điều khiển cấu trúc, bài trí web hơn là ngôn ngữ lập trình. Với nó các kỹ sư sẽ điều chỉnh định dạng, bài trí website. HTML đảm nhiệm phần nội dung sẽ ra sao, còn CSS quyết định cách mà người dùng nhìn thấy nội dung đó. Ví dụ căn bản nhất là kích thước chữ, viền, vị trí hình ảnh trên web. 

• JavaScript

Đến năm 1995 JavaScript mới bắt đầu xuất hiện, trước đó các lập trình viên front-end đã sử dụng HTML và CSS rất nhiều trong thiết kế web. Tuy nhiên Javascript đóng một vai trò không thể thiếu hiện nay là tạo tính tương tác cho website, thay đổi nội dung dựa trên thao tác của người dùng, ví dụ như hiển thị số phiếu biểu quyết khi người dùng thực hiện một hành động “vote” bất kỳ. 

4. Thế nào là lập trình Front-end hiệu quả

Một thiết kế web front-end lý tưởng sẽ bao gồm vài yếu tố sau đây:

• Sự tiện lợi
• Dễ định hướng
• Tương thích cao
• Giao diện thân thiện

Những lập trình viên front-end có trách nhiệm lớn trong việc thu hút người dùng bằng những tính năng, hình ảnh bắt mắt phù hợp với nhu cầu của họ. Sử dụng những giao diện hợp lý cùng các yếu tố thiết kế khéo léo để giữ chân khách hàng với sản phẩm. 

Bên cạnh đó, đội ngũ front-end còn làm việc chặt chẽ với những nhà phân tích UX, lập trình viên khác để đưa ra những trang web có tối ưu tốt nhất, thân thiện với mọi loại thiết bị và trình duyệt để tăng sức lan tỏa trong cộng đồng số. Bằng việc phác thảo chi tiết trải nghiệm người dùng trước khi cài tính năng, các kỹ sư front-end đảm bảo rằng mọi hình ảnh, câu chữ, âm thanh, và kể cả logo sẽ kể một câu chuyện đầy sức hút nói lên tinh thần của sản phẩm. 

Khác với lĩnh vực về UI, những người làm UX được yêu cầu trang bị đầy đủ kỹ năng lập trình để hiểu cách người dùng sử dụng trang web, từ đó vận hành, thử nghiệm hệ thống giao diện trong quá trình phối hợp với nhóm thiết kế UI

5. Một số chức danh cho công việc về lập trình Front-end

• Thiết kế web: Đây là một trong những mô tả công việc rộng nghĩa nhất trong lĩnh vực front-end. Những người thiết kế web có bộ kỹ năng khá đa dạng, có thể từ cá nhân am hiểu ngôn ngữ lập trình nhất tới những người chỉ chuyên dùng Photoshop hoặc Fireworks để tạo ra giao diện.
• Thiết kế giao diện (UI): Lĩnh vực UI bao gồm thiết kế hình ảnh và phác hoạ nên trải nghiệm người dùng trau chuốt, cuốn hút nhất. Tuy không gắn bó quá chặt chẽ tới mảng lập trình, những UI designer thường có chút kinh nghiệm làm việc với HTML và CSS để dễ truyền đạt lại ý tưởng của mình.
• Thiết kế trải nghiệm (UX): Khác với lĩnh vực về UI, những người làm UX được yêu cầu trang bị đầy đủ kỹ năng lập trình để hiểu cách người dùng sử dụng trang web, từ đó vận hành, thử nghiệm hệ thống giao diện trong quá trình phối hợp với nhóm thiết kế UI
• Lập trình viên front-end: Tên gọi chung nhất cho các kỹ sư trong ngành, họ không liên quan đến mảng backend và hoàn toàn phụ trách cho trang web của doanh nghiệp hoặc sản phẩm. Tạo ra mọi điểm nhấn bắt mắt trên trang hiển thị và góp phần tạo nên thành công cho việc kinh doanh, thu hút cộng đồng. 

6. Yêu cầu chuyên môn ở kỹ sư Front-end

Dưới đây là một số kỹ năng mà các nhà tuyển dụng front-end thường quan tâm, từ khả năng làm việc với ngôn ngữ HTML5, CSS3 cho đến các tác vụ triển khai, vận hành web từ server:

• Am hiểu về ngôn ngữ tiền xử lý CSS như LESS và SASS 
• Hiểu về các JavaScript framework ví dụ như jQuery 
• Biết về các JavaScript framework nâng cao như AngularJS, KnockoutJS, BackboneJS, ReactJS hay DurandalJS cũng là một ưu thế
• Nắm rõ phương thức thiết kế web mà không cần tải lại trang như AJAX
• Biết sử dụng Sketch, Photoshop, AdobeXD cũng như các kỹ năng chỉnh sửa hình ảnh

Ngoài ra còn có một số kỹ năng phụ trợ đáng lưu ý mà bất kỳ lập trình viên nào cũng nên biết là:

• Hiểu về tương thích giữa các trình duyệt cũng như giải quyết những vấn đề liên quan
• Thành thạo các công cụ chỉnh sửa code như Git, Mercurial hay SVN
• Nắm rõ các nguyên tắc SEO để quản lý siêu dữ liệu (metadata) và nội dung front-end 

Lời kết

Giống như bao khía cạnh khác của cuộc sống, ngoại hình đôi khi không phải tất cả, nhưng chắc chắn là một yếu tố gây chú ý vô cùng quan trọng. Khi áp dụng trong lĩnh vực công nghệ, những kỹ sư front-end có thể ví như những phù thủy đắp nặn nên các giao diện đẹp đẽ, dễ sử dụng – điều mà mọi công ty đều đang cạnh tranh nhau để thu hút khách hàng hiệu quả hơn.

Họ biến hóa những dòng code máy móc thành từng đường nét, phông chữ truyền tải những nội dung tích cực cho trải nghiệm người dùng. Để đứng vững trên thị trường, doanh nghiệp cần chú trọng đến mọi phòng ban cốt lõi cho sự phát triển sản phẩm của họ, và chắc chắn rằng những người làm front-end sẽ luôn có tên trong danh sách này.